Amerika'da Öğrenci Hakları

Long Island’da bulunan Jean Nuzzi Ortaokulu 109 (Jean Nuzzi Intermediate School 109) matematik öğretmeni Zeki Sekban; öğrencilerin hitabıyla, Mister Zeki; Amerika’daki devlet okullarında öğretmenlik yapan az sayıdaki Türk öğretmenden sadece biri.1500 kişinin öğrenim gördüğü ortaokulda, iki yıldır matematik dersi veren Zeki Sekban, Amerikalı öğrencilerin Öğretmenler Günü’nden pek haberi olmadığını, öğretmenlik mesleğinin Türkiye ile kıyaslandığında çok farklı bir konumu olduğunu anlatıyor. Zeki Sekban’a göre Türkiye’de öğretmene gösterilen saygı ABD’de yok; fakat bilgiye karşı ise büyük bir saygı gösteriliyor. ABD’deki devlet okullarındaki imkanların; Türkiye’de ancak özel okullarda olduğunu ifade eden Sekban, ABD’li öğretmenlerin en büyük sıkıntısının, üst düzeydeki öğrenci hakları olduğunu belirtiyor. 2 artı 2’nin 4 olduğunu bilmeyen bir öğrencinin, sahip olduğu hakları çok iyi bilmesi öğretmenleri zorlayan konuların en başında geliyor. Matematik öğretmeni Zeki Sekban, öğrenciye karşı saygılı olmanın şart olduğunu; hiçbir şekilde öğrenciye fiziki bir müdahalede bulunulamayacağını belirterek; yaşadığı bir hatırasını ise şu şekilde anlatıyor:
- Öğrencilerimi sınav yaptım ve sonuçları sınıfta okudum. Düşük not alan bir öğrencim ‘Bunu yapamazsınız.’ diyerek itiraz edip sınıfı terk etti. Okul müdürü kısa bir süre sonra beni odasına çağırıp;
-Öğrencilere notunu ancak birebir; üçüncü bir kişinin duyamayacağı şekilde söylemen gerekir, diyerek beni uyardı.”
Zaman zaman ailelerin de bu konuda sıkıntı çektiğini anlatan Zeki Sekban’a, geçtiğimiz günlerde Honduras göçmeni bir öğrenci velisi:
- Honduras’ta biz çocuklarımızı terbiye etmek için arada bir hafifçe okşardık. Okulda öğretmenleri, evde bizler hiçbir şekilde çocuklara artık dokunamıyoruz. Bu çocuk bunu bildiği için azdıkça azıyor. Öğretmen bey, söyleyin ne yapmalıyım? Ders çalışmıyor, söz dinlemiyor, diyerek yaşadığı durumu özetlemiş. Öğretmen olarak şiddete tamamen karşı olduğunu; dünyanın hiçbir yerinde ABD’deki öğrenci hakları kadar kuvvetli bir yaptırımın olmadığını; bu durumun zaman zaman öğrencileri idare etme noktasında sıkıntıların yaşanmasına sebep olduğunu belirtiyor.
Türkiye’de her Öğretmenler Günü’nde yapılan ‘pazarda limon satan öğretmen’ haberlerini hatırlattığımız Sekban, ABD’de öğretmenlerin ek işler yaptığını; fakat buna kanunen izin verildiğini söylüyor. Bir öğretmenin ikinci bir iş yapmasının çok normal olduğunu anlatıyor. Zeki Sekban, “Amerika’daki öğretmenlerin de Türkiye’de olduğu gibi bazı avantajları ya da dezavantajları bulunuyor. Birçok öğretmen ikinci bir iş yapıyor. Kimi pizza dağıtır, kimi temizlik işleri yapar. Kendimden örnek vermek gerekirse; öğretmen olmadan önce pizza dağıtıyordum; hâlâ arada bu işi yapıyorum. Bu durumun Türkiye’den farkı ise hiç kimsenin bu durumu garip görmemesi ve herkesin yaptığı işi rahatça söyleyebilmesi. Çalıştığınız pizzacıya okuldan öğretmen arkadaşlarınız çok rahat bir şekilde gelir ve kimse de bu durumu garipsemez. Türkiye’de ise bu durum biraz utanç kaynağıdır. Halbuki bu bir iştir ve Amerikalılar buna bu gözle bakar. Bir öğretmen işinden arta kalan vakitte limon satmaz ama pizza dağıtabilir.’’ diyor.
2006 yılının Mart ayında ilk kez tek başına; derse girdiği günü unutamayan Zeki Sekban, sınıfı idare edemediğini; dersin ilk 20 dakikasında sadece ismini söylemek için uğraştığını anlatıyor. Zeki Sekban:
- İlk iki derse tecrübeli bir öğretmenle girdim; sınıf gayet normaldi. Tek başıma girdiğim devam derslerde ise herkes kendi havasındaydı. Kimse beni dinlemiyordu. Hiçbir öğrencinin umurunda değildim. Sıkıntılı günlerdi. Ders anlatma konusunda bir sorun yoktu; çünkü Türkiye’den tecrübeliydim. Öğrenciyi idare etmek, hele de başka bir kültürle yetişmiş öğrencileri, çok daha zordu. Sınıfı idare etmek için ikinci bir öğretmen bana yardımcı oldu. Bu arada dersleri hiç ihmal etmedim.
Şşeklinde konuşuyor. Bu yılın geçtiğimiz yıla göre çok farklı olduğunu belirten Zeki Sekban; okuldaki ilk günün çok önemli olduğunu; sınıfa ilk girdiği andan itibaren artık idarenin öğretmende olduğunu öğrencilere hissettirdiğini anlatıyor.
Mimar Sinan Üniversitesi Matematik Bölümü mezunu olan Zeki Sekban, ABD’de Öğretmenler Günü’nün mayıs ayında kutlandığını, öğrencilerin Türkiye’de olduğu gibi öğretmene hediye verme gibi bir geleneğin olmadığını söylüyor. Yüz öğrencisinin olduğunu anlatan Zeki Sekban, öğrencilerle arasının çok iyi olduğunu; 10 öğrencisinin bu ilişkiler sayesinde Türkçe öğrenmeye karar verdiğini söylüyor. Öğleden sonra okul programında küçük gruplara verdiği dersin ilk 15 dakikasında 10 öğrenciye Türkçe öğreten, matematik öğretmeni Zeki Sekban’ı, okul koridorunda öğrencileri “merhaba” diyerek karşılıyor.
33 öğrenciden oluşan sınıflarda eğitim yapıldığını, öğrencilere 55 altında not verilmediğini; sınıfta öğrenci bırakmanın zor olduğunu; fakat öğrencilerin sınıfta da kalabildiğini anlatıyor. Mesleğe yeni başlayan bir öğretmenin yıllık 45 bin dolar maaş aldığını, ABD’ye geldiği dönemde öğretmen olmayı düşünmediğini ifade eden Sekban, 1983 yılında Sefaköy Lisesi’nden matematik öğretmeni Haydar Demiryürek’ten ne öğrendiyse Amerikalı öğrencilere aynı yöntemi kullanarak ders anlattığını söylüyor.